اجرای احکام, اراضی و املاک, کیفری

دعوای الزام به رفع تصرف عدوانی

دعوای تصرف عدوانی

دعوای الزام به رفع تصرف عدوانی

دعوای تصرف عدوانی: گاهی ممکن است در یک برهه زمانی شخصی ملکی را در تصرف داشته باشد.

اما شخص دیگری بدون اجازه و رضایت او و به شکلی غیرقانونی ملک را از تصرف او خارج کند.

در این موارد متصرف سابق می‎تواند اعاده تصرف را بخواهد و دادخواست رفع تصرف عدوانی مطرح کند.

تصرف عدوانی هم دارای جنبه حقوقی و هم جنبه کیفری است.

می توان این دعوا را در دادگاه حقوقی و هم در دادگاه کیفری مطرح نمود.

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری

در دعوای حقوقی، صرف تصرف سابق خواهان برای ارائه دادخواست کافی است.

اما در تصرف عدوانی کیفری، شاکی باید حتماً مالک رسمی ملک باشد.

بنابراین متصرف سابق، خواهان دعوا و متصرف فعلی، خوانده دعواست.

این دعوا در دادگاه محل وقوع ملک مطرح می‌شود.

فوریت در اجرای رای

دعوای تصرف، به محض صدور رای بدوی، قابلیت اجرایی دارد و تجدیدنظر از آن اجرای حکم را به تاخیر نمی‎اندازد.

بنابراین پس از صدور حکم مبنی بر رفع تصرف ، اجراییه صادر و رای اجرا می‌شود.

نکته مهمی که باید بدانیم، این است که ارکان دعوای تصرف ، اثبات تصرف سابق خواهان،

تصرف فعلی خوانده و غیرقانونی بودن تصرف فعلی است.

موضوعات مورد بررسی در دعوی

در دعوای تصرف عدواناً به مالکیت رسیدگی نمی‎شود و فقط سابقه تصرف شخص خواهان و عدوانی بودن تصرف خوانده، مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

البته شخصی که ملک را به نمایندگی از مالک در تصرف داشته است،

مانند کارگر، مباشر، خادم یا متولی می‎تواند به قائم‎مقامی مالک، اقدام به طرح دعوای رفع تصرف کند.


منشأ تصرف سابق خواهان باید مشروع باشد.

همچنین اگر خواهان سند مالکیت داشته باشد، نیازی به اثبات اینکه قبلاً متصرف ملک بوده، نیست

و تصرف سابق او فرض گرفته می‎شود

اگر شخصی هم نسبت به اصل مالکیت ملک، دعوایی مطرح کرده باشد،

نمی‎تواند به صورت همزمان دعوای رفع تصرف عدوانی نیز مطرح کند.


اگر خواهان، مالک رسمی ملک باشد و اجرت‎المثل زمان تصرف خوانده را نیز درخواست کند،

دادگاه مکلف است به موضوع اجرت‎المثل رسیدگی کند.


دعوای رفع تصرف صرفاً راجع به ملک و اموال غیرمنقول، قابل طرح است.

اگر آغاز تصرف متصرف فعلی با رضایت و اذن متصرف سابق باشد،

ادامه تصرف شخص متصرف از مصادیق تصرف به طور عدوانی نیست.

مدت زمان تصرف سابق هم باید به اندازه‎ای باشد که او عرفاً متصرف محسوب شود

که تشخیص این مدت، بنابر عرف بر عهده قاضی است.

قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی

موسسه حقوقی و داوری اعتماد و اندیشه
موسسه حقوقی و داوری اعتماد و اندیشه

موسسه حقوقی و داوری اعتماد و اندیشه با بهره ګیری از دانش و تخصص وکلای برجسته و با تجربه کانون وکلای دادګستری با مدیریت آقای دکتر سیدامیرحسین بحرینی آماده ارايه مشاوره و قبول وکالت کلیه دعاوی و انجام تخصصی امور داوری می باشد