مطالعه نفقه

هر زن و مردی پس از ازدواج دارایحقوق و تکالیفی می باشند. از جمله تکالیفی که برای مرد مورد انتظار است تامین مخارج زندگی و پرداخت نفقه زوجه می باشد. پرداخت نفقه زن یعنی بر طرف کردن نیاز های مادی مورد نیاز معیشت زن به صورت آبرومندانه و متعارف و متناسب با شأن زن همانگونه که در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی مقرر شده است.
به طور کلی نفقه  بدان معنی است که همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن ‌از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت ‌عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض می باشد. اما گاهی اوقات ممکن است مرد از وظیفه خود یعنی پرداخت نفقه به همسر خود خودداری کند، در این حالت زن می تواند برای مطالبه نفقه خود به دادگاه مراجعه نماید. در این نوشته که توسط موسسه حقوقی اعتماد و اندیشه گردآوری شده است به بررسی نحوه مطالبه نفقه و روش های مطالبه نفقه می پردازد.

 

مطالبه نفقه

پس از آنکه بین زن و مرد انعقاد عقد صورت می گیرد مرد مکلف به پرداخت نفقه به همسر خود می باشد و در صورتی که مرد از این عمل خودداری کند زوجه باید برای مطالبه نفقه مطابق ماده 111 قانون مدنی به دادگاه مراجعه کند و میزان نفقه را معین می کند و شوهر را به دادن آن محکوم می نماید .

 

شرایط مطالبه نفقه در زمان حیات و قبل از طلاق

پس از ازدواج میان دو نفر شرایطی وجود دارد که طبق آن مرد بایستی نسبت به پرداخت نفقه زن اقدام نماید شرایط به شرح زیر می باشد:

۱ – عقد دائم: زمانی که عقد موقت صورت می گیرد زن مستحق نفقه نیست، مگر در حالتی که ضمن عقد شرط شده باشد که مرد نسبت به پرداخت نفقه اقدام نماید.

۲ – تمکین زوجه: برای آنکه هر زنی به آن نفقه تعلق بگیرد مشروط به تمکین است.

 

مطالبه نفقه بعد از جدایی و طلاق

در صورتی که  ازدواج زوجین رجعی باشد یعنی طلاق به درخواست مرد باشد اولا زوجین در ۳ ماه عده از هم ارث می برند و ثانیا زن مستحقق دریافت نفقه است. غالبا در رای دادگاه طلاق به درخواست زوج، نفقه ایام عده زوجه مشخص می شود.
نکته قابل توجه  این است که اگر زن در هنگام طلاق باردار باشد، فارغ از نوع طلاق نفقه تا پایان وضع حمل بر عهده زوج است و در صورت فوت شوهر، زن بایستی عده وفات نگه دارد که ۴ ماه و ده روز است.
مطابق ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی مشخص شده ایت که در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه در صورت مطالبه او از اموال نزدیکان زوج که ملزم به پرداخت نفقه اند پرداخت شود.

 

 

 

مطالبه نفقه زن با وجود زندگی مشترک

در صورتی که مردی نفقه همسر را با وجود تمکین پرداخت ننماید زوجه می تواند با دادن دادخواست به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده و از طریق ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام به مطالبه نفقه معوقه کند. در صورتی که در مقام دفاع، زوج مدعی عدم تمکین همسر باشد اولا پذیرفته که نفقه پرداخت نکرده و ثانیا بایستی دادخواست تمکینی داده و رای مربوطه قطعی را اخذ می کرده است تا بتواند از مزایای آن استفاده کند. در غیر اینصورت محکوم به پرداخت نفقه خواهد شد.

 

قبل از اقامه دعوی مطالبه نفقه شرایط زیر الزامی است

قبل از هرگونه اقامه جهت دعاوی مطالبه نفقه شرایط زیر الزامی می باشد:

• وقوع عقد ازدواج دائم: بلافاصله پس از آنکه عقد ازدواج دائم صورت گرفت، زوج مکلف به پرداخت نفقه می باشد. بنابراین در صورتی که زوجه به عقد موقت زوج درآید، نفقه به وی تعلق نمی‌گیرد مگر اینکه آنان توافق به پرداخت نفقه کرده باشند.
• تمکین زوجه: زن تنها در صورتی مستحق نفقه است که همسر خود را تمکین نماید. تمکین به معنای اطاعت زن از شوهر در ادای وظایف زوجیت، حسن معاشرت و سکونت در منزل شوهر است.

زن می تواند علاوه بر نفقه زمان حال می‌تواند نفقه ایام گذشته را نیز مطالبه نماید. نفقه معوقه یا نفقه ایام گذشته به نفقه‌ای گفته می‌شود که مرد مکلف به پرداخت بوده ولی از پرداخت آن امتناع نموده است. البته مطالبه نفقه ایام گذشته، فقط با ارائه دادخواست حقوقی امکان‌پذیر است و شکایت کیفری در این خصوص امکانپذیر نخواهد بود.