فسخ نکاح

طلاق دارای معنا و ابعاد متفاوتی از جنبه های مختلف اجتماعی، قانونی، شرعی و … می باشد. یکی از مراحل به انجام رسیدن طلاق فسخ نکاح می باشد. زمانی که ازدواج بسته به هر دلیلی ا موجب زیان و آسیب فاحش یکی از طرفین باشد، به منظور رهایی او از قید ازدواج می ‌توان با شرایطی ازدواج را فسخ کرد. یکی از مواردی که باعث انحلال عقد ازدواج میان زوجین می باشد، فسخ نکاح است.
فسخ نکاح به آن معناست که در صورت وجود پاره ای از موارد مقرر قانونی، زن یا مرد قادر باشند تا ازدواج را فسخ کنند. فسخ نکاح، با طلاق تفاوت دارد و بدلیل اینکه اصل بر لازم بودن عقد ازدواج است، طرفین تنها قادرند در صورت داشتن مواردی که در قانون مدنی ذکر شده، ازدواج را فسخ کنند.
موارد متعددی از علل فسخ نکاح می باشد که برخی از آنها شامل: عیوب زن، عیوب مرد و عیوب مشترک میان زن و مرد می باشند. بنابر همین علت، در این تحقیق موسسه حقوقی اعتماد و اندیشه به این مورد می پردازد که فسخ نکاح به چه معناست و موارد فسخ نکاح به چه ترتیب می باشد.

مصادیق فسخ نکاح
مطابق ماده 1120 قانون مدنی، عقد دائم به فسخ یا طلاق منحل می شود. بر همین مبنا، یکی از راه هایی که افراد از طریق آن می توانند به موجب آن عقد را منحل کرده، فسخ نکاح می باشد. بر این اساس، مطابق قانون مدنی موارد فسخ نکاح پیش بینی شده است و عیوب مرد و زن بطور جداگانه مورد اشاره قرار گرفته اند.
در حالت کلی فسخ نکاح هنگامی می تواند مورد درخواست زن یا مرد قرار بگیرد که یکی از عیوبی که مطابق فقه و قانون مدنی بری هر کدام از آنها شناخته شده اند وجود داشته باشد. بدان معنی که فسخ نکاح فقط در حالتی انجام می ‌شود که عیوب مذکور در زن یا مرد به اثبات برسد.
همان گونه که از توضیحات این ماده نمایان می باشد، فسخ نکاح با طلاق متفاوت دارد و هر یک از آنها شرایط و آثار مختص به خود را دارند. اگر بخواهیم نمونه ای برای این کار مثال بزنیم آن است که اگر یکی از زوجین بخواهد ازدواج را فسخ کند، باید یکی از موارد فسخ نکاح را در مورد طرف مقابل به دادگاه ثابت کند، اما در بحث طلاق، اثبات این موارد ضرورتی ندارد.
بسیار باید دقت کرد که در این خصوص هر یک از طرفین که قبل از عقد بداند که طرف مقابل یکی از عیوب مذکور را دارد، دیگر بعد از عقد حق فسخ را نخواهد داشت. بدلیل اینکه مبنای ایجاد حق فسخ آن است که اشخاص دچار ضرری نادانسته و ناخواسته از جانب طرف دیگر نشوند.

عيوب فسخ نکاح :
عیوبی که توسط قانون مدنی مقرر شده و به موجب آنها فسخ نکاح انجام می شود به قرار زیر می باشد:
1. عيوبي براي هر دو طرف حق فسخ می آورد:
تنها عيبي كه هم براي زن و هم براي مرد حق فسخ را به وجود مي آورد جنون است.
2. عيوبي در زن كه تنها براي مرد حق فسخ ايجاد مي كند مطابق ماده ۱۱۲۳ قانون مدني:
۱- قرن
۲- جذام
۳- برص
۴- افضاء
۵- زمين گيري
۶- نابينايي از هر دو چشم

3. عيوبي كه در مرد وجود داشته و تنها براي زن حق فسخ ايجاد مي كند:
در مورد عیوب مرد قانون گذار بیشتر عیوب را در حوزه وظایف زناشویی اعلام کرده و عبارتند از:
1 – خصاء و این کلمه عبارت است از اخته بودن مرد.
2 – عنن به معنای اينكه حتی يك مرتبه نیز عمل زناشويي را انجام نداده باشد.
3 – مقطوع بودن اندام تناسلي به معنای آنکه اندازه ايست كه قادر به عمل زناشويي نباشد.
بنابر نظر قانون هر يك از اين سه عيب كه قدرت انجام وظيفه زناشويي را از مرد سلب كرده باشد، عقد نكاح موجب حق فسخ براي زن خواهد بود.
نکته قابل توجه این است که بيماري هاي ديگر مرد به زن حق فسخ نمي دهد ليكن اگر بعد از عقد مبتلا به يكي از امراض مقاربتي گردد مانند ايدز، زن حق دارد از انجام زناشويي با او امتناع كند و اين امتناع از مصاديق نشوز نمي باشد و مانع استفاده از حق نفقه نمي باشد.