داوری بین المللی

در معنای لغوی داوري بدان معناست که طرفين شکایت یا دعاوی، شخص يا اشخاصي را انتخاب کنند تا به اختالف ميان آنها رسيدگي کنند و مطابق نظر داور آنها نیز متعهد شوند که نظر را اجرا کنند.
مبنای اصلی داوری، اراده آزاد طرفین داوری می باشد و رسیدگی به اختلافات میان افراد زمانی انجام می شود که رضایت خود را با انعقاد قراردادی به طور واضح اعلام کرده باشند.
در داوری بین المللی به خاطر وجود تفاوت هایی که در قوانین هر یک  از طرفین دعوا می باشد تا حدودی دستیابی به چنین توافقی را دشوار تر می سازد زیرا در داوری داخلی قوانین یکسانی ب رامور داوری نظارت می کند اما در داوری بین المللی چنین موردی امکان پذیر نیست و از طرفی دیگر مشکلی دیگر به نام نظم عمومی بر توافق طرفین وجود دارد که خود ناشی از اختلاف نظام های حقوقی حاکم بر اراده طرفین حکمرانی می باشد.

 

تعریف داوری بین المللی

در تعریف می توان داوری بین المللی را نوعی داوری در قراردادها بیان کرد، بدان معنا که یکی از طرفین در زمان داوری و انعقاد موافقت نامه بنا بر قوانین ایران تبعه ایران نباشد.

• مطابق ماده ۱ قانون داوری بین المللی: بر اساس این ماده ملاک و معیار بین المللی بودن  در حقوق ایران مشخص شده است و مطابق این تعریف، قانون گذار جمهوری اسلامی ایران از سایر عناصر مربوط به خارجی و بین المللی تلقی شدن یک داوری عدول کرده و صرفاً تابعیت غیر ایرانی یکی از طرفین در زمان انعقاد موافقت نامه داوری را اساس این نوع از قضاوت مشخص کرده است.

 

مشمولان داوری بین المللی

طبق تعریف گفته شده بر اساس قوانین در ایران، داشتن تابعیت ایرانی یکی از طرفین در زمان انعقاد موافقت نامه داوری ملاک بین‌المللی بودن داوری تلقی شده است. مطابق نوشته گفته شده بر اساس مواد ۹۷۶ تا ۹۹۱ قانون مدنی ایران، دستورات مربوط به تابعیت ایران مشخص و لذا اشخاصی که شرایط و مقررات مندرج در مواد مذکور را نداشته باشند تبعه ایران نبوده و هرگاه اختلافی بین اینگونه اشخاص به وجود آید و طرفین قصد حل اختلاف از طریق داوری داشته باشند داوری بین آنها مشمول داوری بین المللی خواهد بود.

 

مزایای داوری بین المللی

مزایای داوری بین المللی را می توان با شمردن مزاياي داوري بين المللي نسبت به دادگستري انجام دهيم. به طور کلی مزاياي داوري بين المللي نسبت به دادگستري را به اختصار در سه مورد مي توان بيان نمود که عبارتند از “سرعت بيشتر داوري، تخصصي بودن داوري، هزينه هاي کمتر داوري”.

1. سرعت بیشتر داوری در مقایسه با دادگستری

در حالت کلي فرايند داوري از سرعت بيشتري نسبت به دادگستري برخوردار است. به این دلیل که در اکثر کشورها،

دستگاههاي قضايي  با تراکم و تعداد زیاد شکایات روبرو هستند و وقت اندکي براي رسيدگي به

پرونده هاي دیگر دارند. اين مسئاله باعث آن مي شود تا به طور کلی روند رسيدگي به پروندهها به طور کلي کند باشد.

2. تخصصی بودن داوری

همانگونه که در هنگام بیماری به پزشک متخصص برای بیماری مخصوص خود مراجعه مینماییم، هنگامي که اختلافی میان شخص یا اشخاصی پيدا ميکنيم براي حل و فصل اختالف خود به دادگاه مراجعه می نماییم، در صورتی که يک قاضی درست است الاقل در اکثر مسائل حقوق تحصيل کرده و  قوانين و مقررات را ميشناسد اما کسب و کار ما را که بر سر آن اختالف به وجود امده را نميشناسد. لذا اگر ميخواهید که يک متخصص به اختالف ميان شما رسيدگي نمايد، بهتر است که يک داور را انتخاب نمايید.

 

هزینه های کمتر داوری در مقایسه با دادگستری

در بخش قبل گفته شد که همواره يکي از وظايف هر حکومتي رسيدگي به اختلافات ميان افراد و حل فصل میان آنها می باشد و حکومتها نيز همگي چنين مراجعي را ايجاد مي کنند اما اين بدان معنا نيست که مراجع یاد شده، مکلف باشند که مجاني و بدون دريافت هزينه از افراد، به اختلافات ميان آنها رسيدگي نمايند.
در واقع يکي از منابع درآمد دولت، از طريق هزينه هاي دادرسي بدست می آید. که اين هزينه ها در دعاوي مختلف به صورت درصدي از خواسته معين مي شوند. اما در داوري بين المللي، هزينه ها منوط به توافق طرفين و داور است و ميتوان هزينه ها را با توافق طرفين تعیین نمود.