ثبت واقعه ازدواج
بر اساس قانون مدنی عقد نکاح نوعی عقد رضایی است و تشریفات خاصی برای ثبت آن در نظر گرفته نشده است، در هر حال همواره حفظ کیان خانواده، بقای آن و همچنین نظم اجتماعی در موارد اختلافی موجب شده تا بر اساس قانون مدنی مرد مکلف به ثبت نکاح دائم گردد که در صورت عدم ثبت ازدواج توسط مرد جرم شناخته شده و مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج برای وی قابل اجرا خواهد بود.
در صورت عدم ثبت واقعه ازدواج زن می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و تنظیم دادخواستی مبنی بر ثبت واقعه ازدواج دائم تقدیم نماید که در این صورت دادگاه به شکایت مربوط به ثبت واقعه ازدواج رسیدگی کرده و با توجه به دادخواست زن و احراز رابطه زوجیت، نسبت به ثبت عقد نکاح دائم اقدام نماید.
لذا آشنایی با نمونه و متن دادخواستی که زن برای ثبت ازدواج دائم به دادگاه ارائه می نماید موضوعی بسیار مهم است که در این راه وکلا و مشاوران موسسه حقوقی اعتماد و اندیشه می توانند شما را در این مسیر یاری نمایند.
چگونگی ثبت واقعه ازدواج
بر اساس قانون مدنی ایران پس از آنکه صیغه عقد نکاح دائم بین زن و مرد به‌طور صحیح جاری شد، بایستی در دفاتر اسناد رسمی ازدواج ثبت‌شده و در شناسنامه زوجین درج شود. برای ثبت واقعه ازدواج، طرفین باید مدرک هویت خود را ارائه دهند و زوجه اگر باکره باشد مدرکی دال بر رضایت پدر یا جد پدری یا گواهی فوت این دو را ارائه دهد.
در صورتی که مرد از ثبت ازدواج در دفتر رسمی ازدواج خودداری کند مطابق ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده مرد مرتکب جرم شده و با شکایت زوجه، علاوه بر محکومیت کیفری ملزم به ثبت نکاح خواهد بود. طبق ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده ثبت واقعه ازدواج الزامی بوده و مطابق ماده ۴۹ این قانون تکلیف ثبت ازدواج نیز به عهده زوج است و برای آن ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته‌شده است.
شروط مهم جهت ثبت واقعه ازدواج موقت
سه شرط مهم جهت ثبت واقعه ازدواج موقت لازم است که عبارتند از:
۱- باردارشدن زن که در این مورد فرق ندارد بارداری منجر به تولد فرزند شود یا خیر.
۲- توافق طرفین بدان معنی که طرفین بر ثبت واقعه ازدواج توافق دارند.
۳- شرط ضمن عقد یعنی اینکه طرفین هنگام وقوع عقد ازدواج موقت، ثبت آن را شرط کرده باشند.
عدم ثبت واقعه ازدواج
جرم عدم ثبت واقعه ازدواج دائم یا طلاق در دفاتر رسمی از جمله جرایمی می باشد كه به صورت ترك فعل انجام می‌شود. منظور از دفاتر رسمی دفاتر ازدواج و طلاقی است كه برابر مقررات قانونی تشكیل شده باشد. عدم ثبت ازدواج موقت مشمول این ماده نیست.
- جرم یاد شده در موضوع این ماده از جمله جرائم عمومی است و تعقیب آن نیازی به شکایت شاکی خصوصی ندارد. مطابق ماده 645 قانون مجازات اسلامی عدم ثبت واقعه ازدواج برای زوجه جرم محسوب نمی شود. اگر مرد بعد از انجام مواقعه اقدام به ثبت واقعه ازدواج نماید، به تکلیف قانونی خود عمل نموده و وجود فاصله زمانی بین اجرای صیغه ازدواج و ثبت آن موجب تعقیب مرد نخواهد بود.
- مطابق ماده 16 قانون حمایت خانواده از آنجایی که ازدواج دائم با همسر دوم به طور معمول بدون اذن همسر اول صورت می‌گیرد، ازدواج دوم مرد را منوط به تحقق شرایطی از جمله رضایت همسر اول، عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی، عدم تمکین یا عقیم بودن زن است و متقاضی ازدواج دوم باید درخواست اذن به ازدواج را از دادگاه در خواست نماید.
- مطابق ماده 17 قانون حمایت خانواده، دادگاه با انجام اقدامات ضروری و در صورت امکان، تحقیق از زن فعلی و احراز توانایی مالی مرد و اجرای عدالت، اجازه اختیار همسر جدید را خواهد داد. با این وصف سردفتر ازدواج، از ثبت ازدواج مرد متأهل بدون اذن دادگاه ممنوع می باشد.
- در خصوص قابل استماع بودن شکایت ثبت واقعه ازدواج از سوی همسر دوم، بین قضات اختلاف نظر می‌باشد. اکثریت معتقدند این دعوی قابل استماع است؛ زیرا ازدواج قبلاً صورت گرفته و زوج طبق قانون ملزم به ثبت آن می‌باشد، اما اقلیت قضات معتقدند چون قانون حمایت خانواده شرایطی را برای ازدواج دوم مرد برشمرده است، صرفاً با وجود این شرایط می توان اجازه ثبت ازدواج دوم را داد.
