تغییر نام
نامگذاری جزو اعمالی است که به خودی خود، مقدس می باشد. در قرآن نیز اشاره ای به این موضوع شده است و داستان «حضرت آدم(ع)» و قدرتی که خداوند به او اعطا کرده تا روی پدیده‌ها اسم بگذارد، نقل شده است. مصریان باستان عقیده داشتند که معنایی که در اسم وجود دارد، در مورد صاحب اسم نیز صدق می‌کند. مثلا اگر معنای اسمی شجاع باشد، صاحب آن اسم فردی شجاع خواهد بود.
از جمله دارایی های ارزشمندی که هر انسان دارد نام اوست که انسان از بدو تولد تا آخرین لحظه زندگی با خود دارد و حتی برای آیندگان نیز به یادگار می ماند.
به موجب ماده 20 قانون ثبت احوال، انتخاب اسامی که موجب هتک حیثیت و مقدسات اسلامی باشند، عناوین کشوری یا لشکری و القاب، نام های زننده و مستهجن، نام های نامتناسب با جنس، نام های معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش های والای انسانی، نام هایی که موجب تحقیر اشخاص می شود به موجب قانون آن ها را جایز تغییر نام دانسته است.
گاهی اوقات شخصی بر این باور است که نام کوچک او، اسمی نیست که به آن علاقه داشته باشد و همگان او را به اسم دیگری می شناسند وی می تواند با انجام مراحل قانونی، اسم کوچک خود را تغییر دهد. نامی زیبا که مورد علاقه انسان هم باشد، باعث افزایش اعتماد به نفس و ایجاد حسی خوشایند در طول عمر می گردد. در این مقاله که توسط موسسه حقوقی اعتماد و اندیشه گردآوری شده است به شرایط و مراحل تغییر نام اشاره می نماید.
شرایط لازم جهت تغییر نام
با توجه به قوانین ثبت احوال تغییر نام تحت شرایط خاصی انجام می شود برخی از این شرایط به شرح زیر می باشد:
- نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد. مانند: ” عبدالات، عبدالعزی “
- اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمی‌شوند (اسامی مرکب ناموزون)
مانند: ” سعید بهزاد، شهره فاطمه، حسین معروف به کامبیز و. “ - عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان.
مانند: ” سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار - القاب – اعم از ساده و مرکب.
مانند: ” ملک الدوله، خان، یا شوکت الملک، حاجیه سلطان و سلطانعلی “ - اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن
- نام هائی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش‌های والای انسانی است.
مانند: گرگ، قوچی و… “ - نام‌هایی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد.
مانند: ” صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا و … “ - اسامی نامتناسب با جنس.
مانند: ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور - حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص.
مانند: ” قلی، غلام، گرگ، ذولف و قوچ “ - تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که بدلیل عدم آشنائی مامور با لهجه‌ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده.
مانند: ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … “ - هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده.
- تغییر نام‌ها از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان، اسمعیل به اسماعیل، اسحق به اسحاق و …
- تغییر نام کسانیکه با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف می‌شوند.
- تغییر نام کسانیکه تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است.
شرایط تغییر نام خانوادگی در شناسنامه
مطابق ماده 997 قانون مدنی هر شخصی بایستی دارای نام خانوادگی باشد. در ادامه مطابق ماده 40 قانون ثبت احوال تغییر نام خانوادگی اشخاص تنها با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود. هر یک از اشخاص زیر که دارای نام خانوادگی قابل تغییر باشند می توانند با مراجعه به اداره ثبت احوال محل اقامت نسبت به درخواست تغییر نام خانوادگی اقدام نمایند.
1 – اشخاص 18 سال به بالا .
2 – اشخاص کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند .
3 – پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از 18 سال در صورتیکه نام خانوادگی پدر تغییر کرده باشد.
4 – قیم یا وصی برای اطفال تحت سرپرستی خود با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد .
